3-2015
Στη συνέχεια, ο κ. Πρόεδρος, εισηγούμενος το 3ο θέμα της ημερήσιας διάταξης: «Ενημέρωση του Δ.Σ. της ΠΕΔΚΜ σχετικά με την Άμεση Αποκέντρωση των Υπηρεσιών Πρόνοιας και Πολεοδομίας του Δήμου Θεσσαλονίκης», υπενθυμίζει πως μια σειρά αρμοδιοτήτων («πρόσθετες αρμοδιότητες»), που μεταβιβάστηκαν στους Δήμους με τις διατάξεις του άρθρου 94 του Ν. 3852/2010 (Πρόγραμμα «Καλλικράτης»), και ιδιαίτερα οι πολύ σημαντικές και κρίσιμες αρμοδιότητες της Πρόνοιας και της Πολεοδομίας, ασκούνται, με μεταβατικές διατάξεις, από τον Δήμο της έδρας του κάθε Νομού, από τον οποίο και εξυπηρετούνται οι ενδιαφερόμενοι ή οι δικαιούχοι των αντίστοιχων υπηρεσιών, οι οποίοι προέρχονται από τους άλλους Δήμους του ίδιου Νομού [άρθρα: 95 §§ 1-4 του Ν. 4852/2010, 1 § 2 της από 31-12-2012 ΠΝΠ (άρθρ. 1 του Ν. 4147/2013), 31 § 2 του Ν. 4257/2014]. Η αρχική πρόβλεψη του «Καλλικράτη» ανέφερε πως οι λοιποί (εξυπηρετούμενοι από τον Δήμο της έδρας του Νομού) Δήμοι του ίδιου Νομού ήταν υποχρεωμένοι να έχουν οργανώσει τις δικές τους υπηρεσιακές μονάδες (για να μπορέσουν να αναλάβουν την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών) μέχρι 31-12-2012 (άρθρο 95 § 4 εδ. β΄ του Ν. 3852/2010), και πράγματι πολλοί Δήμοι, ιδιαίτερα στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης, είχαν προετοιμαστεί κατάλληλα, τόσο με την αναδιάταξη του προσωπικού τους, όσο και με τις εγκατάσταση του απαραίτητου, για την άσκηση της κάθε μιας από τις αρμοδιότητες αυτές, εξοπλισμού. Όμως, ακριβώς στην εκπνοή αυτής της προθεσμίας, με την από 31-12-2012 ΠΝΠ [που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 4147/2013], ο προσδιορισμός του χρόνου έναρξης της άσκησης αυτών των αρμοδιοτήτων παραπέμφθηκε σε αποφάσεις του Υπουργού Εσωτερικών, και ορίστηκε πως, μέχρι την έκδοση αυτών των αποφάσεων, εξακολουθούν να ισχύουν οι μεταβατικές ρυθμίσεις του άρθρου 95 του ν. 3852/2010. Και, ενώ οι αναμενόμενες αποφάσεις δεν εκδόθηκαν, με το άρθρο 31 § 2 του Ν. 4257/2014, προσδιορίσθηκε, ως χρόνος έναρξης άσκησης αυτών των αρμοδιοτήτων, το τέλος της διάρκειας εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2013-2016, δηλαδή η 31-12-206, και προβλέφθηκε, με αναδρομική μάλιστα ισχύ από 1-1-2013, πως κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα, δηλαδή μέχρι το τέλος εφαρμογής του ΜΠΔΣ, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του διοικητικά υποστηριζόμενου Δήμου δύναται να διαπιστώνεται η επάρκεια προσωπικού και υλικοτεχνικής υποδομής, για την άσκηση αρμοδιότητας ή αρμοδιοτήτων, που μεταβατικά εξυπηρετούνται από τον Δήμο της έδρας του Νομού, και να καθορίζεται ο χρόνος έναρξης της άσκησής τους. Ο Ν. 4257/2014 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α΄ 93 της 14-4-2014, δηλαδή στις παραμονές των δημοτικών εκλογών, οι οποίες διενεργήθηκαν στα τέλη Μαΐου-αρχές Ιουνίου 2014, για να ακολουθήσει το θερινό διάστημα μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων των νέων Δημοτικών Αρχών, και έτσι η περίοδος ισχύος αυτής της διάταξης, σε συνδυασμό με τον δυνητικό της χαρακτήρα, και, κυρίως, με την έλλειψη προσωπικού, δεν άφησε ουσιαστικά περιθώρια για την άμεση αξιοποίησή της, ακόμη και από εκείνους τους Δήμους που είχαν και έχουν και την βούληση αλλά και την ετοιμότητα να αναλάβουν την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, οι θεμελιώδεις, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αρμοδιότητες της Πρόνοιας και της Πολεοδομίας εξακολουθούν να ασκούνται από τους Δήμους των εδρών των Νομών, με ό,τι σημαίνει αυτό στην υπερφόρτωση των οικείων δημοτικών υπηρεσιών, στην ταλαιπωρία των μετακινούμενων από άλλους Δήμους πολιτών, σε διοικητικό, λειτουργικό και κοινωνικό κόστους και σε επιβαρύνσεις, γενικότερα, και, όπως είναι φυσικό, το μεγαλύτερο βάρος, τις ασφυκτικότερες πιέσεις, και τα περισσότερα προβλήματα τα επωμίζονται οι Υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης, που είναι υποχρεωμένες να εξυπηρετούν πληθυσμιακές ομάδες υπερπολλαπλάσιες των δυνατοτήτων τους, και που αντιμετωπίζουν οξύτατα προβλήματα, τα οποία περιγράφονται στο 2491/2-12-2014 υπόμνημα του Συλλόγου Εργαζομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης, το οποίο και τίθεται υπόψη των Μελών του Δ.Σ. Το περιεχόμενο του υπομνήματος, και τις ειδικότερες πτυχές των σχετικών προβλημάτων, θα παρουσιάσουν οι παριστάμενοι στην σημερινή συνεδρίαση: κ. Καλυψώ Γούλα, Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής και Αλληλεγγύης του Δήμου Θεσσαλονίκης, κ. Ιωάννα Μαντζάρη, Διευθύντρια της Δ/νσης Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας του Δήμου Θεσσαλονίκης, κ. Κ. Ξανθόπουλος, Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης, και ο κ. Νέστορας Τζουμαλάκος, Ειδικός Γραμματέας του Συλλόγου Εργαζομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Κ. Ξανθόπουλος παρουσιάζει τα υπηρεσιακά προβλήματα, που αντιμετωπίζει ο Δήμος Θεσσαλονίκης, στους τομείς της Πολεοδομίας και της Πρόνοιας, και στην αριθμητική ανεπάρκεια του προσωπικού, καθώς, με την μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων, από το Κράτος προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ένα σημαντικό μέρος του αντίστοιχου προσωπικού προτίμησε να ενταχθεί όχι στην Πρωτοβάθμια, αλλά στην Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση. Έτσι, οι εργαζόμενοι στην Διεύθυνση Πρόνοιας του Δήμου Θεσσαλονίκης μπορεί να επαρκούν για την εξυπηρέτηση των 5.000 δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων του Δήμου Θεσσαλονίκης, αλλά φυσικά δεν μπορούν να καλύψουν ικανοποιητικά τους 20.000 δικαιούχους που προέρχονται από όλο το Νομό και που είναι υποχρεωμένοι να εξυπηρετήσουν. Τα 20.000 προνοιακά επιδόματα που πρέπει να διεκπεραιώνονται ανά δίμηνο από τις Υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης συνιστούν ένα δυσβάστακτο φορτίο, στο οποίο η αρμόδια Υπηρεσία δεν μπορεί να ανταποκριθεί, και για το οποίο δημιουργούνται τόσο πιεστικές και ασφυκτικές συνθήκες, ώστε η παροχή εργασίας διεξάγεται ακόμη και κάτω από αστυνομική προστασία. Ανάλογες συνθήκες δυσανάλογα μεγάλης ύλης, καθυστερήσεων, κ.λπ., παρατηρούνται και στις Υπηρεσίες της Πολεοδομίας, γι αυτό και είναι απόλυτη ανάγκη να αποσυμφορηθούν αυτές οι Υπηρεσίες, και να αναληφθούν, σταδιακά, οι αρμοδιότητες, τόσο της Πρόνοιας, όσο και της Πολεοδομίας, από τους κατ’ ιδίαν Δήμους.
Η κ. Καλυψώ Γούλα και η κ. Ιωάννα Μαντζάρη τονίζουν πως οι αρμοδιότητες αυτές περιήλθαν, χωρίς την ανάλογη ενίσχυση σε προσωπικό, του Δήμου Θεσσαλονίκης, κατά το 2011, ενώ μέχρι σήμερα, ένα μεγάλο μέρος αυτού του προσωπικού έχει αποχωρήσει, λόγω συνταξιοδοτήσεων, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα αντικατάστασής του, εξ αιτίας της επιβληθείσας απαγόρευσης των προσλήψεων. Έτσι, τα προβλήματα στην άσκηση των ως άνω αρμοδιοτήτων επιτείνονται, γι αυτό και πρέπει να ληφθούν οι απαιτούμενες αποφάσεις, ώστε αυτές οι αρμοδιότητες να ασκούνται από όλους τους Δήμους.
Ο κ Νέστορας Τζουμαλάκος, Ειδικός Γραμματέας του Συλλόγου Εργαζομένων του Δήμου Θεσσαλονίκης, αναφέρεται, ειδικότερα, στην λειτουργία των δημοτικών πολεοδομικών υπηρεσιών, και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, σε συνάρτηση αφενός με την έκταση των Δήμων που πρέπει να καλυφθούν, και αφετέρου με τον αριθμό των 1.600 μηχανικών που απασχολούνται στο δημόσιο σε όλη την Κεντρική Μακεδονία, και στην άνιση κατανομή τους, που έχει ως αποτέλεσμα σε άλλους φορείς να υπάρχει υπερεπάρκεια και σε άλλους φορείς μεγάλες ελλείψεις προσωπικού.
Ο κ. Δ. Γιάννου τονίζει πως τα ίδια προβλήματα με τους Δήμους Θεσσαλονίκης εμφανίζονται, αναλογικά, αλλά παντού με ιδιαίτερη οξύτητα, και στους άλλους Δήμους που, ως πρωτεύουσες Νομών, έχουν επιφορτιστεί με την εξυπηρέτηση και των λοιπών Δήμων του οικείου Νομού.
Ο κ. Τ. Μηταφίδης επισημαίνει πως το πρόβλημα εμφανίστηκε από την αρχή της εφαρμογής του «Καλλικράτη», όμως, παρά τις συνεχείς προσπάθειες, όχι μόνο δεν λύθηκε, αλλά εντάθηκε και επιδεινώθηκε, με την απαγόρευση των προσλήψεων και τον αυξανόμενο ρυθμό των συνταξιοδοτήσεων. Μια ακόμη σοβαρή διάσταση της διοικητικής εξυπηρέτησης, που υποχρεωτικά παρέχεται από ένα Δήμο σε άλλους φορείς, αναδεικνύεται με την περίπτωση της Βόλβης, που βρίσκεται στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και που ως διαδικασία υλοποίησης είχε υποστηριχθεί και διεκπεραιωθεί από τον Δήμο Θεσσαλονίκης, προς εξυπηρέτηση άλλων Φορέων, αλλά δικά του αιρετοί εκπρόσωποι και υπηρεσιακά στελέχη βρίσκονται τώρα αντιμέτωποι με δικαστικές διαδικασίες, ουσιαστικά για ξένες αμαρτίες και υποθέσεις άλλων Δήμων. Αυτό δείχνει πως, πέρα από όλους τις άλλους, πολύ σοβαρές, θεσμικούς και λειτουργικούς λόγους, υπάρχει και αυτή η διαχειριστική διάσταση, που επιβάλλει, ώστε ο κάθε Δήμος να ασκεί ο ίδιος τις αρμοδιότητές του.
Ο κ. Σ. Δανιηλίδης υπογραμμίζει πως οι διαστάσεις του προβλήματος είναι όλες σημαντικές, όμως και οι ευθύνες για την μη αποκέντρωση των υπηρεσιών Πρόνοιας και Πολεοδομίας σε όλους τους Δήμους ανήκουν σε όλους. Όταν δόθηκε στην Αυτοδιοίκηση το προσχέδιο του «Καλλικράτη», και προβλεπόταν η μεταφορά των αρμοδιοτήτων αυτών στον Δήμο της έδρας του Νομού, και, μεταγενέστερα, στους λοιπούς Δήμους, εκδηλώθηκε ένα όργιο φαυλότητας, καθώς συντελέσθηκαν περισσότερες από 1.700 αστραπιαίες παράνομες μετατάξεις στις Περιφέρειες, για να φτάσουμε στο σημείο ικανότατα και εμπειρότατα στελέχη των υπηρεσιών αυτών, επειδή δεν ήθελαν να ενταχθούν στους Δήμων των εδρών των Νομών και, προοπτικά, στους λοιπούς Δήμους των ίδιων Νομών, να κάνουν τις φιλιππινέζες στα τηλεφωνικά κέντρα των Περιφερειών και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Παράλληλα, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως οι υπάλληλοι που έμειναν σε Δήμους, στις έδρες των Νομών, δεν επιβαρύνουν το ταμείο του Δήμου όπου έμειναν και υπηρετούν, αλλά οι μισθοδοσίες τους καλύπτονται κεντρικά. Επομένως, το ζήτημα δεν είναι η επιβάρυνση του Δήμου που παρέχει διοικητική υποστήριξη, αλλά η ανάγκη τοπικής εξυπηρέτησης του πληθυσμού και η ίδρυση Διεύθυνσης ή Τμήματος Πρόνοιας και Πολεοδομίας σε κάθε Δήμο, την οποία όμως ίδρυση δεν μπορεί να την επιβάλλει η ΠΕΔ, επειδή δεν είναι αυτός ο ρόλος και η σχέση της με τους Δήμους-Μέλη της, αλλά μπορεί να προβεί σε μια σχετική ενημέρωση και να απευθύνει μια σύσταση ή προτροπή προς τα Μέλη της.
Ο κ. Πρόεδρος τονίζει πως αυτός είναι, και πρέπει να είναι, ο στόχος, δηλαδή να απολαμβάνει ως έγγιστα στον τόπο της διαμονής του ο κάθε πολίτης τις υπηρεσίες της Πρόνοιας και της Πολεοδομίας, αλλά και όλες τις άλλες διοικητικές, κοινωνικές, κ.λπ. υπηρεσίες, που πρέπει να του παρέχονται. Και, όπως προαναφέρθηκε, υπάρχουν Δήμοι που διαθέτουν την απαιτούμενη ετοιμότητα, έχοντας την δυνατότητα να αναλάβουν την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων, άσχετα αν και προ διετίας ήταν έτοιμοι και την τελευταία στιγμή, με την ΠΝΠ, δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι Δήμοι, όπου η πασίδηλη έλλειψη προσωπικού και η προϊούσα, από το 2011 και εξής, επιδείνωση των οικονομικών τους περιθωρίων, δεν επιτρέπουν, αντίστοιχα, την άμεση κίνηση της διαδικασίας για την ανάληψη των ως άνω αρμοδιοτήτων. Γι αυτό είναι ορθότερο η αποκέντρωση αυτών των αρμοδιοτήτων, και η εξακτίνωσή τους σε όλους τους Δήμους, να γίνει σταδιακά, και όχι συλλήβδην και μαζικά, δηλαδή να γίνει όπου και όταν είναι εφικτό να αναληφθούν και να ασκηθούν με αξιοπιστία οι αρμοδιότητες από τον κάθε Δήμο, με ταυτόχρονη μεταφορά και του αντίστοιχου προσωπικού.
Ο κ. Ν. Στεργίου αναφέρει πως όλοι οι Δήμοι των εδρών των Νομών αντιμετωπίζουν το πρόβλημα αυτό, το οποίο απλώς θα μεταφερθεί και στους άλλους Δήμους, αν δεν προηγηθεί η επιστροφή, στους Δήμους, του προσωπικού, που υπήρχε στις οικείες υπηρεσίες, και που, με τον προαναφερθέντα τρόπο των μετατάξεων, απέφυγε τεχνηέντως την ένταξή τους στους Δήμους. Γι αυτό και θα πρέπει άμεσα να ανακληθούν αυτές οι 1.700 μετατάξεις, που έγιναν αιτία να ασκούνται τόσο κρίσιμες αρμοδιότητες από υπηρεσίες αποψιλωμένες, και από υπηρεσίες ολοένα και πιο ελλειμματικές σε προσωπικό, γιατί σημειώνονται συνεχείς αποχωρήσεις, λόγω συνταξιοδοτήσεων, χωρίς να γίνονται ούτε προσλήψεις, ούτε μετατάξεις.
Ο κ. Σ. Λαφαζανίδης αναφέρει πως και οι δύο τομείς, της Πρόνοιας και της Πολεοδομίας, αποτελούν κρίσιμους και καθοριστικούς, για τις τοπικές κοινωνίες, τομείς, όμως η μεν Πρόνοια παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα, γιατί απευθύνεται σε ευαίσθητες και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ενώ με την Πολεοδομία συναλλάσσονται κυρίως οι μηχανικοί και τα Τεχνικά Γραφεία, που δραστηριοποιούνται στα σχετικά με αυτήν αντικείμενα. Στην Πολεοδομία πολύπλοκο είναι μόνο το κομμάτι που αναφέρεται στο ΤΑΚ, το Τμήμα Αυθαίρετων Κατασκευών, όπου, για να ασκηθεί η αντίστοιχη αρμοδιότητα, θα πρέπει ο οικείος Δήμος να είναι και καλά προετοιμασμένος και άρτια στελεχωμένος και στελεχωμένος. Για τους 1.700 υπαλλήλους, που προτίμησαν άλλη υπηρεσιακή διέξοδο, αποφεύγοντας να ακολουθήσουν την μεταφορά των αρμοδιοτήτων, θα μπορούσε να γίνει μια κατανομή τους, από τις Περιφέρειες, προς τους Δήμους, εφόσον ρυθμιστούν τα θέματα τα σχετικά με την εποπτεία, την λειτουργία, κ.λπ. των Υπηρεσιών αυτών.
Το Δ.Σ., μετά από διαλογική συζήτηση, έχοντας υπόψη την εισήγηση του κ. Προέδρου, τις απόψεις των Μελών του, την έγγραφη και προφορική ενημέρωση των παρισταμένων αιρετών και υπηρεσιακών εκπροσώπων του Δήμου Θεσσαλονίκης, και τις σχετικές διατάξεις του άρθρου 95 §§ 1-4 του Ν. 3852/2010 όπως ισχύουν,
Α π ο φ α σ ί ζ ε ι ο μ ό φ ω ν α
Προτείνει και προτρέπει τους διοικητικά υποστηριζόμενους Δήμους να μεριμνήσουν για την, κατά περίπτωση, συνδρομή των απαιτούμενων προϋποθέσεων, και να αναλάβουν την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους στους τομείς της Πρόνοιας και της Πολεοδομίας, απεγκλωβίζοντας και αποδεσμεύοντας, σταδιακά, τις υπηρεσίες των Δήμων των εδρών των Νομών από την υποχρέωση παροχής της ως άνω υποστήριξης, όπως ειδικότερα αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας απόφασης.
Σχετικό έγγραφο της ΠΕΔΚΜ να σταλεί στους Δήμους της Κεντρικής Μακεδονίας, και να κοινοποιηθεί στο ΥΠΕΣ και την ΚΕΔΕ.-
